Ο τέλεια διατηρημένος σκελετός ενός έφηβου κοριτσιού, που έζησε πριν από, περίπου, 13 χιλιάδες χρόνια, ανακαλύφθηκε σε μία βαθιά, γεμάτη με νερό υπόγεια σπηλιά, στη χερσόνησο Γιουκατάν του Μεξικό, και πήρε ελληνικό όνομα. Η ανακάλυψη φωτίζει μία σκοτεινή περίοδο της ιστορίας των πρώτων κατοίκων της Αμερικής.
Περίπου, 12 με 13 χιλιάδες χρόνια πριν, κάπου στη Χερσόνησο Γιουκατάν, στο σημερινό Μεξικό, ένα έφηβο κορίτσι, ηλικίας 15-16 ετών, έψαχνε για φρέσκο νερό, στις λακκούβες ενός εκτεταμένου συστήματος σπηλαίων. Ένα λάθος βήμα, ένα παραπάτημα ήταν αρκετό, για να βρεθεί στον πάτο μίας σκοτεινής καταβόθρας, βάθους 50 μέτρων, που έγινε ο τάφος της.
Την ίδια τύχη με το κοριτσάκι, στο πέρασμα των χρόνων, είχαν και αρκετά μεγάλα ζώα – τίγρεις, βραδύποδες και αρκούδες. Ήταν το τέλος της πιο πρόσφατης Εποχής των Παγετώνων, όταν τεράστιες εκτάσεις πάγου, σε όλο τον κόσμο, συγκρατούσαν μεγάλο μέρος του νερού του πλανήτη, και τα επίπεδα της θάλασσας ήταν πολύ χαμηλότερα από σήμερα.
Μετά το λιώσιμο των Παγετώνων, η βαθιά τρύπα – τάφος σφραγίστηκε από το απελευθερωμένο νερό, και λειτούργησε, για περισσότερο από 8000 χρόνια, σαν μία... χρονοκάψουλα, αφού στο εσωτερικό της, διατηρούνταν τα υπολείμματα του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης παρουσίας, στην Κεντρική Αμερική, όπως ήταν 130 αιώνες στο παρελθόν.
Η ιστορία της Ναϊάδος αποκαλύπτεται
Μέχρι που, το 2007, τρεις δύτες από το Μεξικό, ανακάλυψαν την υποβρύχια, πια, κοιλότητα, η οποία έχει, σήμερα, το ταιριαστό όνομα Hoyo Negro (μαύρη τρύπα, στα ισπανικά), και, εκεί, βρήκαν το κρανίο του κοριτσιού, να “αναπαύεται” αναποδογυρισμένο, αλλά τέλεια διατηρημένο, πάνω σε έναν βράχο. Είχε έρθει η ώρα να μαθευτεί η παραπάνω ιστορία της “Ναϊάδος”.
Έτσι ονόμασαν το κορίτσι, “Ναϊάς”, εμπνευσμένοι από τιςΝαϊάδες, τις Νύμφες των νερών στην ελληνική μυθολογία και προγόνους των νεράϊδων, κατά τον θρύλο, οι 16 ερευνητές από το Μεξικό, τις ΗΠΑ και τον Καναδά ο οποίοι έσπευσαν να εξερευνήσουν την περιοχή, το 2011, μετά την αναφορά της εύρεσης του κρανίου από τους Μεξικανούς δύτες.
Επικεφαλής της διεθνούς ομάδας που εξερευνά τους αρχαιολογικούς θησαυρούς της Hoyo Negro – ανάμεσα σε άλλα, βρέθηκαν και τα υπολείμματα από 26 μεγάλα ζώα, καθώς και δείγματα προϊστορικής χλωρίδας – είναι ο παλαιοντολόγος Jim Chatters, ιδιοκτήτης της εταιρείας παλαιοντολογικών – ιατροδικαστικών μελετών Applied Paleoscience.
Νέα μελέτη DNA ρίχνει φως στην ιστορία των Ινδιάνων
Και τώρα, με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Science, στις 16 Μαΐου, οι ερευνητές αναφέρουν την ανακάλυψη, σχεδόν, ολόκληρου του σκελετού της Ναϊάδος, καθώς και τη μελέτη της αλληλουχίας του μιτοχονδριακού DNA της, το οποίο περνά από τη μητέρα στα παιδιά της, από DNA που εξάχθηκε από ένα από τα δόντια του καλοδιατηρημένου κρανίου.
Οι σύγχρονοι Ινδιάνοι της Αμερικής έχουν κοινή καταγωγή με τους Παλαιοαμερικάνους;
Τα αποτελέσματα της μελέτης του μιτοχονδιακού DNA αποδείχθηκαν ιδιαίτερα σημαντικά, αφού αποκαλύπτουν νέα στοιχεία για την καταγωγή των ιθαγενών Αμερικανών. Συγκεκριμένα, το κορίτσι αποκαλύφθηκε ότι έχει συγγένεια, τουλάχιστον από την πλευρά της μητέρας, με τους σύγχρονους ιθαγενείς της αμερικανικής ηπείρου.
Πιο ειδικά, η αρχαία “νεράιδα”, όπως και οι ιθαγενείς Αμερικάνοι, αποδείχθηκε ότι έχει καταγωγή από τη Βερίγγεια Γέφυρα – το τμήμα ξηράς που πιστεύεται ότι συνέδεε, κάποτε, τη βόρεια Αμερική με την Ασία, και από το οποίο, σύμφωνα με αρκετές θεωρίες, πέρασαν στην Αμερική οι άνθρωποι Colvis, που ίδρυσαν τις Ινδιάνικες φυλές. Σήμερα, στο σημείο απλώνεται η Βερίγγειος Θάλασσα.
Το γιατί είναι σημαντικότατη η ανακάλυψη έγκειται στο γεγονός ότι το αν όλοι οι πρώτοι κάτοικοι της Αμερικής έφτασαν εκεί από τη σημερινή Ασία, μέσω της Βερίγγειας Γέφυρας, ή αν κάποιοι από αυτούς μετανάστευσαν με κάποιον τρόπο και από άλλα σημεία του κόσμου παραμένει επίμαχο ζήτημα.
"Μάχη" ανάμεσα στις δύο διαφορετικές θεωρίες
Οι υποστηρικτές της δεύτερης θεωρίας επικαλούνται ως απόδειξη τις διαφορές στα σχήματα των κρανίων και στα χαρακτηριστικά του προσώπου, ανάμεσα στα προϊστορικά ανθρώπινα απολιθώματα που έχουν βρεθεί σε όλη την αμερικάνικη Ήπειρο (ονομάζονται Παλαιοαμερικάνικα) και στους σύγχρονους αυτόχθονες πληθυσμούς.
Αυτό που κάνει η νέα μελέτη είναι να δείξει ότι αυτές οι διαφορές δεν είναι επαρκές στοιχείο για να υποστηριχθεί διαφορετική καταγωγή των σύγχρονων Ινδιάνων της Αμερικής και των Παλαιοαμερικών, αφού το σχήμα του κρανίου της Ναϊάδας και τα χαρακτηριστικά του προσώπου της θεωρούνται Παλαιοαμερικάνικα, διαφέρουν από εκείνα των ιθαγενών Αμερικάνων που ζουν, σήμερα, στο δυτικό ημισφαίριο, αλλά το DNA δείχνει ότι έχουν κοινή γονιδιακή καταγωγή.
Με λίγα λόγια, η μελέτη δείχνει, για πρώτη φορά, ότι οι Παλαιοαμερικάνοι, αν και έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα από τους σύγχρονους ιθαγενείς της ηπείρου, μπορούν να έχουν και αυτοί καταγωγή από τη Βερίγγεια Γέφυρα. Έτσι, η Ναϊάς γίνεται ο “χαμένος κρίκος” που συνδέει τους πρώτους κατοίκους της Αμερικής με τους σύγχρονους ιθαγενείς πληθυσμούς της.
Η εξήγηση για τα διαφορετικά χαρακτηριστικά Ινδιάνων και Παλαιοαμερικάνων
Φυσικά, το μιτοχονδριακό DNA από ένα και μόνο άτομο δεν αποκλείει την πιθανότητα κάποιοι Παλαιοαμειρκάνοι να είχαν, όντως, ξεχωριστή καταγωγή. Ωστόσο, σύμφωνα με τη γονιδιωματική ανθρωπολόγο Deborah Bolncik, εκ των συγγραφέων της νέας μελέτης, “τα αποτελέσματά μας δεν παρέχουν καμία απόδειξη για πρώιμη μετανάστευση στην Αμερική από άλλες περιοχές”.
Γιατί, λοιπόν, Παλαιοαμερικάνοι και Ινδιάνοι έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά; Οι συγγραφείς της μελέτης δίνουν μία πιο πιθανή, κατά τους ίδιους, εξήγηση: οι φυσιολογικές διαφορές οφείλονται στις εξελικτικές αλλαγές που συνέβησαν, είτε στη Βερίγγεια Γέφυρα είτε στην Αμερική, κατά τη διάρκεια των τελευταίων 9 χιλιάδων ετών, και όχι στο ότι οι δύο ομάδες είχαν χωριστή καταγωγή.
Η Ναϊάς, λοιπόν, 13 χιλιετίες μετά τον θάνατό της, έρχεται στο φως και φωτίζει μία σκοτεινή, μέχρι σήμερα, στιγμή της ιστορίας. Δυστυχώς, παρόλο που όλες οι μαρτυρίες από τον υγρό τάφο της κάνουν λόγο για ένα υπέροχο θέαμα, με κρυστάλλινα νερά και τοιχώματα από ασβεστόλιθο, τότε, η εμπειρία της, μέχρι τον θάνατο, θα ήταν, σίγουρα, τρομακτική.
